Basonia. T. Kwiatkowski-Cugow

Malarz duszy ludzkiej

Kolejna książka Tadeusza Kwiatkowskiego-Cugowa Basonia to zadziwiające i zachwycające artystyczne dzieło literackie, zawiera lirykę ustawioną na najwyższych strunach artyzmu i wrażliwości.

Jest to książka niezwykła z kilku powodów. Niezwykła jest przede wszystkim treść wierszy, także ilustracje, układ tekstów i format książki.

Literacko doskonałą poezję T. Kwiatkowskiego-Cugowa dopełniają foto-nostalgiczne pejzaże Pawła Kłudki, które książkę wzbogacają w sposób szczególny, oprócz kunsztu fotograficznego wyczuwa się zaangażowanie emocjonalne autora fotogramów, ponieważ Basonia – urokliwa osada nad Wisłą w gminie Józefów – jest jego rodzinną miejscowością. O dawnej i ciekawej historii tego miejsca., o pradziejowym i wczesnośredniowiecznym osadnictwie na tym terenie, świadczą stanowiska archeologiczne. Z wierszy dowiadujemy się także, że była częścią szlaku bursztynowego.

Książka jest poetycką i fotograficzną opowieścią o tym miejscu, o ludziach, wydarzeniach, jednak daleko wykracza poza ramy drogowskazów umieszczonych na okładce, które ograniczają położenie geograficzne tej miejscowości.

Poezja Kwiatkowskiego–Cugowa życiu, przyrodzie i jej krajobrazom nadaje formę misterium, ludzkiej egzystencji – kosmiczny wymiar.

Obudziłem się

W twoje imieniny ziemio

Lipiec odczytywał

Moje życie w słojach drzew

(…)

Tak zaczyna poeta jeden z wierszy, we fragmencie innego czytamy:

(…)

Tam gdzie mieszkają zjawy

A w ziarenkach piasku

Tańcuje śnieg

Nad rzeką Basonissą

Śmigają pochodnie jaskółek

Na podobieństwo

Spłoszonych saren

Modrookie galaktyki

Gaszą dzień

Uśmiechnij się i tańcz

Dzisiaj jest

Milenium Twojej Ziemi

T. Kwiatkowski-Cugow przypomina nam, że w naturalnych krajobrazach wsi tkwi siła, która potrafi ugasić ogień wojen, przemocy, zniszczenia. Ta siła pozwala odnaleźć moc źródła, tego pierwotnego źródła, które jest w każdym człowieku. Ludzka istota stworzona jest do podziwiania piękna, ale może także być częścią tego piękna.

Nauczyłem się

Alfabetu ścierniska

To najpiękniejsza faktura ziemi

Odjechały wozy z chlebem

Odpocznij tu nic się nie kończy

Za twoimi plecami

Pługi piszą nowy dzień

Nie ma w tej książce paginacji ani spisu treści, ponieważ nie można zamknąć w ułamkach czasu wspomnień, piękna przyrody, miejsc ukochanych, uczuć. Odwieczne metrum natury rządzi się swoimi prawami, życie odradza się w nieskończoność, miejsce trwa przez wieki – świadczą o tym odwołania do historii (np. legiony rzymskie; bosonodzy hoplici), do zjawisk i wydarzeń kulturowych, ludzi. Najważniejsze dla. poety jest życie. Każdy zamieszczony tutaj wiersz jest liryczną perłą literacką.

Tutaj ludzie mierzą czas

pogłosami rzeki

ona jest zegarem odnawiania

wszelkich dobrodziejstw i praw

fala jak kościelny dzwon

uderza w kamienne dno

i odpływa

Ona jak świątynia natury

Podzwonne dla każdej

Minionej doby

Pogrobne każdej minionej chwili

Tadeusz Kwiatkowski-Cugow czerpie z całej palety warsztatu poetyckiego, swoje wiersze maluje psychodelicznymi barwami, przyobleka w powłóczyste słowa, przepiękne i wysmakowane porównania i metafory.

Narastający świat słów z każdą stronicą staje się zaczarowaną krainą: arkadią.

Basonia to baśń

śpiew fal

śmigające nurty jaskółek

gdzie wy wszyscy

bracia bursztynowego szlaku

Nocami słyszę wasze pieśni

(…)

Każdy z nas ma swoją Basonię, miejsce, które nie musi być ograniczone czasem i ramami geograficznymi, trzeba je tylko wydobyć z głębi własnej wrażliwości, złożyć ze śladów pamięci, zwykle jest to wspomnienie zapachu dzieciństwa, ukochanej osoby, rodzinnego domu.

Brzeg mojej rzeki

Przypomina kołyskę

Dzieciństwa

Brzeg mojej rzeki

To misterium

Naprężonych fal

Torsów głębiny

Świateł barek

I batów

I ten czas

Moich wierszy

Przytulony w półśnie

Do sitowia

Na ostatniej stronie tomu poeta wyjaśnia:

Basonia – Kolonia ludzi wolnych, czas się tu zatrzymał, obrósł kolorystyką bursztynowej muzyki, przysiadł jak przydrożny świątek i został.

Kto raz się pojawi, może na chwilę odjechać, ale nigdy stąd nie odejdzie. Nawet jeśli wylądujesz na końcu świata, na Antarktydzie, Tundrze, czy na Równiku, wrócisz tu słowem marzeniem lub pamięcią. Jest tu wszystko czego Ci potrzeba żebyś był szczęśliwy, ale musisz z sobą przywieźć niecierpliwość poszukiwacza CISZY I WZRUSZENIA, siłę Tytanów i wrażliwość Poety, wtedy ONA powie Ci wszystko.

Ta cisza jest tą samą ciszą, która spowijała ziemię na początku, zanim pojawiły się zwierzęta i ludzie. Człowiek nie może objąć oceanu tej ciszy ani ramionami ani rozumem, trzeba ją odczuwać.

Tadeusz Kwiatkowski-Cugow dzięki swojej wrażliwości opisał ją wieloma barwnymi słowami, głosami przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.

Każdemu człowiekowi, każdej duszy ludzkiej potrzeba wielu takich chwil i takich miejsc, które budząc pokorę uszlachetniają duszę ludzką.

Ta poezja duszę uszlachetnia, budzi w nas pokorę wobec mocy słowa i życia. Basonia jest książką, która wydobywa z nas, to co jest w człowieku najlepsze, najpiękniejsze – zdolność przeżywania wzruszenia i odczuwania piękna. Po przeczytaniu jesteśmy lepsi, pełniejsi, dzięki estetycznym, filozoficznym i etycznym wartościom, które w nas ta poezja porusza.

W takich chwilach i w takich miejscach, słuchając takich wierszy, pod łagodnym okiem błękitu wszyscy jesteśmy wolni.